W ostatnich latach dużo częściej, niż np. 10 czy 20 lat temu słyszymy narzekania, że matematyka w szkole jest zbyt trudna, że wymagania są wygórowane, że uczniowie nie rozumieją a nauczyciele źle tłumaczą.
Czy rzeczywiście tak dużo zmieniło się w wymaganiach? Czy kiedyś wymagania były mniejsze, a zagadnienia omawiane w szkole łatwiejsze?
Z perspektywy mojej wieloletniej pracy w szkole średniej mogę pokusić się o stwierdzenie, że problem może być wynikiem tego, że zapomnieliśmy, iż uczenie się matematyki (i odniesienie sukcesu) różni się od studiowania innych przedmiotów. Matematyka jest kumulatywna czyli opiera się na wcześniejszych zagadnieniach i już opanowanych umiejętnościach. Sam ten fakt niekoniecznie stanowi problem, ale tempo, w jakim nauczyciele muszą realizować program nauczania w połączeniu z małą samodzielnością i dociekliwością uczniów w samokształceniu, z pewnością może już być olbrzymią przeszkodą w zrozumieniu matematyki.
Jakie rady uczniom i rodzicom może przekazać nauczyciel matematyki? Co jest bardzo ważne, a o czym zapominany ucząc się matematyki?
W mojej opinii 10 poniższych wskazówek może pomóc:
1. Zawsze rób pracę domową: Oczywista prawda? Nawet jeśli uważasz, że dobrze wszystko rozumiesz wykonanie wszystkich zadań domowych utrwali w twoim mózgu koncepcję (sposób) rozwiązania problemu matematycznego. Doda ci pewności i swobody w samodzielnym poruszaniu się po ścieżkach matematycznych. Wyobraź sobie ćwiczenie jako zadanie z pracy klasowej: zrób je poprawnie podczas pracy domowej, a bardziej prawdopodobne jest, że dobrze zrobisz je na klasówce.
2. Poznaj swój podręcznik: ponieważ matematyka jest kumulatywna, twój podręcznik jest chronologicznym przewodnikiem po tym, co było i co będzie dalej. Przed lekcją zapoznaj się z rozdziałem, który będzie przerabiany na zajęciach. Przygotujesz w ten sposób swój mózg na nową lekcję i lepiej zrozumiesz jak nowy materiał łączy się z zagadnieniami z poprzednich zajęć.
3. Pytaj na zajęciach: jeśli masz wrażenie, że trudno ci samodzielnie zrozumieć nową koncepcję, poproś o wyjaśnienie na lekcji. Nie odzywając się, a następnie stwierdzając, że nie odrobiłeś pracy domowej, ponieważ nie wiedziałeś jak ją zrobić, straciłeś tylko czas i cofnąłeś się o jeden dzień w zrozumieniu matematyki. Podczas zajęć słuchaj pytań innych uczniów, ponieważ mogą one pomóc ci zrozumieć własne dylematy lub błędy. Nie bój się robienia zadań na tablicy, nawet jeśli nie masz pewności, czy robisz dobrze. Praktyka czyni mistrza.
4. Zrozum metodę i proces: znajomość wzorów, reguł, algorytmów jest ważna ale jeśli nie wiesz, jak i kiedy ich użyć, nie odniesiesz sukcesu. Poświęć czas na zrozumienie metody rozwiązywania zadania, problemu jaki w nim występuje. Tylko takie uczenie się pozwoli zrozumieć matematykę. Nigdy nie rób zadań schematycznie. Zadawaj sobie pytania.
5. Przygotuj swój umysł: matematyka jest łatwiejsza, jeśli twój mózg jest na to gotowy. Aby wprowadzić swój umysł w „nastrój matematyki”, zanim usiądziesz do pracy domowej lub uczenia się do klasówki, zrób kilka zabawnych łamigłówek.
6. Ćwicz, ćwicz, ćwicz: jeśli po zrobieniu pracy domowej czujesz, że nie do końca wszystko rozumiesz, znajdź dodatkowe zadania w zbiorze zadań, podręczniku, Internecie. Ważne jest, aby zadanie robić nie tylko do momentu uzyskania właściwej odpowiedzi, ale przede wszystkim do momentu dopóki nie zrozumiesz jak doszedłeś do dobrej odpowiedzi.
7. Nie stresuj się: jeśli masz problem z zadaniem/zagadnieniem, odłóż je na bok, zrób sobie przerwę i wróć do tego później. Jeśli nadal masz trudności, zadzwoń do kolegi lub poproś kogoś z rodziny o pomoc, poszukaj wskazówek w Internecie. Jeśli to nie pomaga, zanotuj problem i następnego dnia poproś swojego nauczyciela o pomoc. Zmaganie się z problemem, na który nie można odpowiedzieć, lub pozostawienie go bez rozwiązania tylko zwiększy frustrację, spowoduje niepotrzebny stres i nawarstwianie problemu z matematyką
8. Zwolnij: robienie zadań w klasie lub pracy domowej to nie wyścig. Poświęć czas na zrozumienie, staranne zapisanie i dwukrotne sprawdzenie swojej pracy. Przeznaczenie odpowiedniej ilości czasu na matematykę zmniejsza możliwość popełnienia „głupich błędów”, napisania rozwiązania, które nie jest czytelne lub jest nielogiczne.
9. Przeanalizuj swoje błędy: jeżeli otrzymasz ocenioną pracę domową, test, klasówkę lub kartkówkę, poświęć czas na analizę swoich złych odpowiedzi. Dowiedz się, gdzie popełniłeś błąd i zrób kilka ćwiczeń z zagadnień, z którymi nie poradziłeś sobie na sprawdzianie . Zapytaj nauczyciela, jeżeli potrzebujesz pomocy w zrozumieniu swoich błędów.
10. Aktywność fizyczna wskazana: badania pokazują, że kiedy ćwiczymy, ciśnienie krwi i przepływ krwi wzrastają w całym ciele, w tym w mózgu. To zwiększa ilość dostarczanej energii i tlenu, co z kolei sprawia, że mózg działa lepiej, poprawia się zdolność koncentracji. Idź więc na spacer, zanim przejdziesz do książek 🙂